Film Jana Komasy to bezsprzecznie jedna z najważniejszych polskich premier ubiegłego roku. Ogromny budżet, tysiące statystów, osiem lat produkcji… nie często widujemy na ekranach rodzime projekty o takim rozmachu. Komasa stworzył widowisko potrafiące chwycić widza za gardło, dosadnie przedstawiające koszmar powstańczych walk na ulicach Warszawy; energiczne, z rewelacyjnie zainscenizowanymi scenami batalistycznymi i wielką dbałością o każdy szczegół. Do tego pozbawione nadętego patosu i moralizatorstwa. Niezmiernie cieszy fakt, że polskie kino otwiera się na młodych twórców, że zyskują oni zaufanie i powierza się im tak duże projekty.

„Miasto 44” nie jest jednak filmem idealnym – niektóre reżyserskie decyzje budzą sprzeciw i niekorzystnie wpływają na odbiór całości, spychając fragmentami film na niestabilne tory estetyki wideoklipu, czy nawet czystego kiczu. Spore kontrowersje wzbudziła, najbardziej nas interesująca, oprawa muzyczna. Mamy tutaj scenę batalistyczną zilustrowaną (nie wiedzieć czemu) piosenką „Dziwny jest ten świat” Czesława Niemena. Mamy scenę seksu w zwolnionym tempie, przy beatach Skrillexa, jakby wyjętą z kina Zacka Snydera. Oj, dziwny jest ten zabieg…

Na całe szczęście na albumie z muzyką Antoniego Komasy-Łazarkiewicza takich kwiatków nie ma. Jedyny utwór nie będący ścieżką ilustracyjną, to wieńcząca płytę, bonusowa piosenka „Miasto” – ot, standardowy element składowy szeroko rozumianej promocji filmu, ale, co ważne, na przyzwoitym poziomie.

Album otwiera sentymentalny walc – motyw wiodący, tutaj prowadzony przez solowy fortepian. Motyw ten będzie się pojawiał w trakcie odsłuchu bardzo często – bez szczególnych zmian w swojej strukturze, za to w różnych aranżacjach. I tu właściwie wychodzi na wierzch główny problem tej muzyki – trochę szkoda, że Łazarkiewicz nie pokusił się na stworzenie kilku tematów, tylko ograniczył do wariacji jednego. Tym sposobem utwory takie, jak „Konspiracja”, „Biedronka” czy „Przysięga”, pomimo wprowadzanych każdorazowo zmian aranżacyjnych, w ogólnym rozrachunku wybrzmiewają jedynie jako echo jednej i tej samej melodii. Chociaż ostatni ze wspomnianych należy do najjaśniejszych punktów albumu, pokazując grację z jaką Łazarkiewicz radzi sobie z sekcją smyczkową. W „Konspiracji” i „Śródmieściu” niespieszne sunięcie smyczków buduje klimat nieco baśniowy, ale już „Uciekniemy stąd”, „Po co to wszystko było” i „Do rzeki” wnosi sporą dozę mroku i beznadziei, by w końcu wprowadzić brzmienie wyjęte prosto z horroru do takich utworów, jak „Czołg pułapka”, „Miasto płonie”, czy w szczególności „Do kanału”.

Nie można więc kompozytorowi zarzucać braku rzemieślniczego wyczucia, co dotyczy także muzyki akcji, w której z kolei odchodzi on od klasycznych instrumentów i w głównej mierze daje dojść do głosu elektronice, czy gitarom elektrycznym, które skutecznie podkręcają emocjonalną temperaturę partytury. Ponownie jednak, mimo technicznej rzetelności, utwory akcji jawią się nam jednolicie, jeden po drugim udeptując jedynie raz obraną przez kompozytora ścieżkę, zamiast zaskakiwać, przynajmniej chwilowym, obraniem innej drogi. Stad kulminacyjna „Ostatnia Reduta” jest jedynie podkręcającą tempo intensyfikacją wszystkiego, co słyszeliśmy już w budujących napięcie: „Godzina W.”, „Czołg pułapka”, „Miasto płonie”, „Goliat”… Bolączką tych ścieżek jest także brzmienie elektroniki, niejednokrotnie niestety odkurzające dziecięce wspomnienia czasu spędzonego przy grach z Pegasusa czy Amigi. Wszystko to doprowadza nas do ostatniego tematu ilustracji – „Walc na pożegnanie”, który, po już całkiem męczącym wtórnością „Do rzeki”, niesie ze sobą ulgę z nadchodzącego końca albumu.

Powyższe słowa zwiastowałoby niższą ocenę końcową muzyki, gdyby nie jedna, niezwykle istotna sprawa – jej zasługujące na pochwały oddziaływanie w filmie. Muzyka Komasy-Łazarkiewicza pojawia się dokładnie wtedy, gdy jej potrzeba, bezbłędnie uderzając we właściwe tony scen, którym towarzyszy. Potęguje napięcie i rozpala emocje iskrzące między bohaterami. Pamiętając, że muzyka filmowa jest jedynie elementem służebnym wobec obrazu, należy kompozytora pochwalić za wyczucie tej materii. Główny motyw akcji („Godzina W.”, „Do kanału” i „Goliat”) trzyma widza w napięciu przez cały seans, a każdorazowe pojawienie się wiodącego walca wprowadza chwilę oddechu.

Ostatecznie muzyki z „Miasta 44” najlepiej doświadczyć podczas seansu dzieła Jana Komasy, gdzie spełnia ona swoje zadanie bardzo dobrze. Jednak pozbawiona wsparcia sugestywnych obrazów z filmu, jedynie obnaża swoje słabe strony i nie jest w stanie się obronić.