Maurice-Alexis Jarre przyszedł na świat 13 września 1924 r. w Lyonie. Jako, że wychowywał się w domu, w którym nie było miejsca na muzykę, przyszły kompozytor zainteresował się nią na poważnie w stosunkowo późnym wieku, bo dopiero jako nastolatek. Wbrew sprzeciwowi ojca, postanowił wtedy, że uczyni z niej swój „zawód”. Ukończył szkołę muzyczną, gdzie grał na perkusji. Stosunkowo młodo, bo w wieku 27 lat rozpoczął komponowanie na potrzeby filmowe.

Pierwsza styczność przyszłego mistrza z X muzą miała miejsce w 1951 roku, kiedy został poproszony przez George’a Franju o napisanie muzyki do krótkiego filmu dokumentalnego pt. „Hotel inwalidów”. W ciągu następnej dekady stworzył jeszcze kilka ilustracji, głównie do francuskich produkcji, jednakże nie to podówczas stanowiło jego główne zajęcie. Była nim natomiast praca dyrektora w Théâtre National Populaire. Osobiście kompozytor wspominał ten czas, jako najlepszy w jego życiu, m.in. ze względu na wielość i wielkość wyzwań, jakim musiał stawiać czoła (którym podobno później nic już nie dorównało). Wydaje się to dziwne, w obliczu faktu, iż świat miał dopiero o nim usłyszeć, a zatem teoretycznie najbardziej pracowity okres swego życia, miał wciąż przed sobą.

Jego kariera kompozytora filmowego na dobre rozpoczęła się od słynnego „Lawrence’a z Arabii”. Jak na stosunkowo mało doświadczonego kompozytora był to wybór dość zaskakujący (w latach 60. na rynku istniała już dość duża konkurencja; możliwe jednak, że wybór taki spowodowany był potrzebą zmian, gdyż „złoty wiek” muzyki filmowej dobiegał właśnie końca). Za to jakże trafny! W tym wypadku pierwsze duże zlecenie wywindowało nieznanego do tej pory twórcę na sam szczyt. Posypały się nominacje do wszelakich nagród, od Oscarów począwszy (wygrana), na Grammy skończywszy. Sława owej partytury bynajmniej nie zakończyła się w 1962 r., a wręcz przeciwnie – do dziś uważana jest ona za jedną z najlepszych w historii muzyki filmowej. Świadczy o tym chociażby 3 miejsce na liście 25 najlepszych filmowych ścieżek muzycznych wszechczasów, ogłoszonej w 2005 r. przez Amerykański Instytut Filmowy (wyżej uplasowała się jedynie muzyka do IV części Gwiezdnych Wojen, „Nowej Nadziei” autorstwa Johna Williamsa oraz „Przeminęło z Wiatrem” Maxa Steinera). David Lean, do którego filmu napisana została owa partytura, podobno wysłuchawszy muzyki napisanej przez Jarre’a do sceny, w której T.E. Lawrence ratuje zagubionego człowieka, chciał wydłużyć sekwencję, aby praca kompozytora stała się kompletna. Nie był on zresztą jedynym reżyserem, który tak wysoko cenił muzykę Francuza. Sam mistrz suspensu, Alfred Hitchcock, w odniesieniu do ścieżki dźwiękowej napisanej dla „Topazu” (1969 r.) miał powiedzieć do kompozytora: „I have not given you a great film, but you have given me a great score” (Nie dałem Ci wielkiego filmu, ale Ty dałeś mi wielką ścieżkę muzyczną).

Od tego czasu Jarre nieprzerwanie tworzył muzykę do filmów Leana, za którą otrzymywał nominacje do wszelkiej maści nagród muzyczno-filmowych. Owa owocna współpraca nie przeszkodziła mu w poszukiwaniu innych źródeł inspiracji. Pracował m.in. dla takich sław jak Peter Weir czy John Huston. Tworzył nie tylko muzykę na potrzeby filmowe, ale udzielał się też w telewizji, gdzie stworzył słynne oprawy m.in. do „Szoguna”, „Great Performances” oraz „Jezusa z Nazaretu” – miniserii w reżyserii Franco Zefirelliego, do którego napisał jedną z najbardziej przejmujących ścieżek muzycznych w swojej karierze. Był to koniec lat 70. i jedna z ostatnich partytur mistrza, które napisane były w całości na orkiestrę. Począwszy od lat 80. jego twórczość zaczęła zmieniać się i zwracać w kierunku brzmień elektronicznych. Dał temu wyraz chociażby w „Fatalnym Zauroczeniu”, czy „Roku niebezpiecznego życia”. Osobiście uważał, że tworzenie muzyki elektronicznej stanowiło o wiele większe wyznawanie, niż klasycznie rozpisana na orkiestrę ilustracja. Podobno kosztowało go także o wiele więcej pracy. Ten zwrot w jego twórczości niewątpliwie związany był także z zainteresowaniem filmami science-fiction, a raczej tworzeniem muzyki do takich obrazów (przykładowo: „Ucieczka w sen”, „Mad Max: pod kopułą gromu”). Wizje przyszłości niewątpliwie potrzebowały ‘muzyki przyszłości’, a jako, że w latach 80. muzyka elektroniczna stanowiła pewne novum, idealnie pasowała do tejże roli.

Można powiedzieć, że swoje ostatnie wielkie dzieło Jarre stworzył w roku 1990, na potrzeby obrazu „Uwierz w ducha”. Co ciekawe, muzyka z tego filmu głównie kojarzy się głównie z piosenką „Unchained Melody” w wyk. The Righteous Brothers, który to utwór jest znacznie starszy od samego filmu – został napisany w 1955 r. przez Alexa Northa i stał się podstawą ilustracji filmu „Unchained”.

Zmarły na raka w marcu 2009 r., Maurice Jarre niewątpliwie był jednym z największych twórców muzyki filmowej w historii kinematografii. Nie tylko stworzył niezapomniane partytury, ale także przyczynił się, poprzez swoją fascynację muzyką elektroniczną, do zmiany pojmowania ilustracji filmowej, która nieodmiennie do lat 60. kojarzyła się z orkiestrą. Sam John Williams powiedział, że „jego wkład w muzykę filmową jest wielkim dziedzictwem i spadkiem dla kolejnych pokoleń”. Również syn kompozytora, pionier muzyki elektronicznej, Jean Michael Jarre tak powiedział o ojcu: „myślę, że jego dziedzictwo znajduje się (leży) pomiędzy tymi, którzy naprawdę zrewolucjonizowali współczesne muzyczne ścieżki filmowe”.

Autor biografii: Wicked

Najważniejsze nagrody i nominacje:

– Oscar za muzykę do: „Laurence’a z Arabii”, „Doktora Żywago” oraz „Podróż do Indii”, a także pięć nominacji za: „Niedziele w Avray”, „Mesjasza”, „Świadka”, „Goryle we mgle” oraz „Uwierz w ducha”;

– Złoty Glob za muzykę do: „Doktora Żywago”, „Podróż do Indii”, „Goryle we mgle” oraz „Spacer w chmurach”, a także sześć nominacji za: „Laurence’a z Arabii”, „Czy Paryż płonie?”, „Człowieka, który chciał być królem”, „Świadka”, „Wybrzeże Moskitów” i „Krople Słońca”;

– Grammy za muzykę do „Doktora Żywago”, a także pięć nominacji do tej nagrody za: „Laurence’a z Arabii”, „Córkę Ryana”, „Świadka”, „Podróż do Indii” i „Fatalne zauroczenie”;

– BAFTA za muzykę do „Świadka” i „Stowarzyszenia umarłych poetów”, oraz nominacja do tej nagrody za „Podroż do Indii”.

Linki:

http://en.wikipedia.org/wiki/Maurice_Jarre

http://www.imdb.com/name/nm0003574/

http://www.imdb.com/name/nm0003574/awards